قانون نظام معماری و ساختمانی

مصوب 1352/03/01 همراه با اصلاحات و الحاقات اخیر

ماده 1 در مرکز هر استان دو سازمان به نامهای سازمان نظام مهندسان معمار و شهرساز و سازمان نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات تأسیس می گردد که هر یک مستقل بوده و دارای شخصیت حقوقی می باشند. ماده 2 هدف سازمان نظام مهندسان معمار و شهرساز رعایت اصول معماری و شهرسازی ایجاد امکانات و تسهیلات برای بالا بردن سطح و کیفیت کار اشخاصی است که امر تهیه و نظارت و اجرای طرحهای ساختمانی و شهرسازی به عهده آنها است و هدف سازمان نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات رعایت اصول مهندسی در امور محاسبات و اجرای ساختمانی و تأسیساتی و سایر رشته های مربوط و ایجاد امکانات و تسهیلات برای بهبود کیفیت کار اشخاص است که امور مزبور را به عهده دارند. ماده 3 برای تشکیل هر سازمان در حوزه هر استان وجود حداقل ۲۰ نفر عضو واجد شرایط ضرورت دارد. ماده 4 مهندسان معمار و شهرساز و سایر رشته های مربوط می توانند به عضویت سازمان نظام مهندسان معمار و شهرساز و مهندسان راه و ساختمان و تأسیسات و مهندسان سایر رشته های مربوط به ساختمان می توانند به عضویت سازمان نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات پذیرفته شوند. تبصره - اشخاص حقوقی که در زمینه های فوق فعالیت دارند نیز می توانند حسب مورد به عضویت سازمان مربوط پذیرفته شوند ولی حق انتخاب کردن و انتخاب شدن را ندارند. ماده 5 براي احراز عضويت سازمان دارا بودن پروانه اشتغال كه از طرف وزارت آباداني و مسكن صادر مي شود ضروري است ، آيين نامه مربوط به شرايط عضويت و نحوه صدور پروانه اشتغال و ترتيب و مدت صدور آن از طرف وزارت آباداني و مسكن تهيه و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد. ماده 6 واجدین شرایط پس از اعلام وزارت مسکن و شهرسازی باید برای دریافت پروانه اشتغال به وزارت مذکور مراجعه نمایند. تبصره ۱ - از تاریخی که وزارت مسکن و شهرسازی در هر محل اعلام خواهد نمود وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و یا شرکتهایی که دولت در آنها سهیم می باشد علاوه بر رعایت مقررات طرحهای عمرانی فقط به اشخاص حقیقی یا حقوقی که پروانه اشتغال دریافت داشته و احراز عضویت سازمان مربوط را نموده باشند کار طراحی و اجرایی و نظارت در کارهای ساختمان و تأسیسات و معماری و شهرسازی ارجاع خواهند نمود. تبصره ۲ - در شهرهایی که از طرف وزارت مسکن و شهرسازی با کسب نظر وزارت کشور اعلام خواهد شد شهرداریها برای صدور پروانه ساختمان فقط نقشه ای را خواهند پذیرفت که از طرف مهندس دارنده پروانه اشتغال در حدود صلاحیت او امضاء شده باشد. تبصره ۳ - اشخاصی که به نحو تجربی در تاریخ تصویب این قانون در امور معماری و شهرسازی و ساختمانی و تأسیساتی اشتغال به کار دارند می توانند طبق آیین نامه ای که از طرف هیأت مدیره سازمان نظام مهندسان معمار و شهرساز و سازمان نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات در پایتخت تصویب خواهد گردید از طرف ادارات مربوط وزارت مسکن و شهرسازی اجازه نامه اشتغال دریافت دارند. تبصره ۴ - در مورد ارجاع کارهای طراحی و اجرایی و نظارت به مؤسسات خارجی گواهینامه صلاحیت صادر شده از سازمان برنامه و بودجه بجای پروانه اشتغال معتبر خواهد بود. مقررات مربوط به صدور پروانه کار برای اتباع خارجی که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی اجراء می شود کماکان به اعتبار خود باقی است. ماده 7 هر سازمان دارای هیأت مدیره ای خواهد بود که در پایتخت از ۱۱ نفر عضو اصلی و سه نفر عضو علی البدل و در مراکز استانها از ۵ نفر عضو اصلی و یک نفر عضو علی البدل به انتخاب اعضاء برای مدت سه سال تشکیل می شود. آیین نامه مربوط به نحوه انجام انتخاب و شرایط لازم برای عضویت در هیأت مدیره سازمان ها و تعداد نماینده هر یک از رشته های معماری و شهرسازی یا راه و ساختمان و تأسیسات در هیأت مدیره سازمان ذیربط و نحوه تشکیل و وظایف سازمانها در زمینه حفظ شئون و حیثیت حرفه ای و تنظیم روابط بین صاحبان حرف مذکور و کارفرمایان و حفظ حقوق و تعیین تکالیف متقابل آنان نسبت به یکدیگر از طرف وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. ماده 8 هر یک از سازمان های نظام مهندسان معمار و شهرساز و نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات دارای یک شورای انتظامی خواهد بود که از سه عضو اصلی و دو عضو علی البدل منتخب از بین اعضاء سازمان مربوط تشکیل می گردد. انتخاب یک عضو اصلی و یک عضو علی البدل به عهده هیأت مدیره و انتخاب بقیه اعضاء به عهده اعضاء سازمان می باشد. انتخاب کلیه اعضاء شورای انتظامی برای مدت سه سال است. اعضای شورای انتظامی باید حداقل دارای مدرک تحصیلی لیسانس و ۱۰ سال سابقه کار باشند. ماده 9 هر سازمان در پایتخت دارای یک شورای تجدید نظر انتظامی خواهد بود که از سه نفر عضو اصلی و یک نفر عضو علی البدل به انتخاب اعضاء سازمان مربوط برای مدت سه سال تشکیل می شود. اعضای شوراهای تجدید انتظامی باید حداقل دارای مدارک تحصیلی لیسانس و ۱۵ سال سابقه کار باشند. تبصره ۱ - مرجع تجدید نظر از آرای شورای انتظامی استانها شورای تجدید نظر انتظامی مربوط در پایتخت خواهد بود. تبصره ۲ - اعضای هیأت مدیره نمی توانند به عضویت شورای انتظامی و شورای تجدید نظر انتظامی انتخاب شوند. ماده 10 مرجع رسیدگی به شکایات اشخاص و تخلفات هر یک از صاحبان رشته های مربوط به ساختمان و تأسیسات و معماری و شهرسازی، شورای انتظامی مربوط می باشد. آیین نامه طرز تعقیب و رسیدگی به تخلفات در شورای انتظامی و نحوه اجراء احکام صادر شده همچنین نحوه رسیدگی به تخلفات اعضاء شورای انتظامی از طرف وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و به تصویب کمیسیونهای دادگستری و مسکن و شهرسازی مجلسین خواهد رسید. تبصره ۱ - هیأت مدیره هر یک از سازمان های نظام مهندسان معمار و شهرساز و نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات می توانند بدون شکایت شاکی نیز تعقیب هر یک از صاحبان حرف را از شورای انتظامی مربوط درخواست نمایند. تبصره ۲ - مرجع رسیدگی به تخلفات در مسائل مربوط به امور معماری و شهرسازی و ساختمان و تأسیسات استانی که فاقد سازمان مربوط باشد شورای انتظامی و سازمان استان مجاور به تشخیص سازمان مربوط در پایتخت خواهد بود. تبصره ۳ - هر گاه در تشخیص و تعیین صلاحیت بین سازمانها و شوراهای انتظامی مربوط به نظام مهندسان معمار و شهرساز و نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات اختلاف نظر حاصل شود در کلیه موارد، وزارت مسکن و شهرسازی مرجع تعیین کننده سازمان ذیصلاحیت خواهد بود. ماده 11 مجازاتهاي انتظامي به قرار زير است : 1 - اخطار كتبي. 2 - توبيخ كتبي. 3 - محروميت از كار از يك ماه تا سه ماه. 4 - محروميت از كار از سه ماه تا شش ماه. 5 - محروميت از كار از شش ماه تا سه سال. تبصره 1 - اشخاصی که به سه مرتبه محرومیت موقت از کار محکوم شده باشند در صورتی که برای بار چهارم نیز مرتکب تخلفی گردند به محرومیت از کار که از ۴ سال کمتر و از ده سال بیشتر نباشد محکوم خواهند شد. تبصره 2 - آرا شوراي انتظامي در صورتي كه دائر به عدم وقوع تخلف و يا محروميت موقت يا دايم از كار باشد قابل تجديد نظر خواهد بود. ماده 12 مراجع قضايي در مورد رسيدگي به اتهامات طراحان امور مربوط به ساختمان و شهرسازي به شرح مذكور در ماده 4 كه مربوط به حرفه آنها باشد نظر مشورتي شوراي انتظامي را خواستار مي شوند و شوراي انتظامي مكلف است حداكثر ظرف يك ماه اعلام نظر نمايد در صورت عدم وصول نظر شوراي انتظامي در موعد مذكور مراجع قضايي تصميم شايسته اتخاذ خواهند كرد. تبصره - در مورد رسيدگي به اتهامات ناشي از امور فني مربوط به هر يك از رشته هاي مهندسي غير از موارد مذكور در اين ماده مراجع قضايي نظر مشورتي هيات مشاوره فني متشكل از سه نفر از مهندسين در رشته مربوط به معرفي كانون مهندسين را خواهد خواست. هيات مذكور مكلف است ظرف يك ماه نظر خود را اعلام نمايد در غير اين صورت مراجع قضايي تصميم لازم را اتخاذ خواهند نمود. ماده 13 اصول فني و بهداشتي و همچنين قواعدي كه بايد در ساختمانها مورد عمل و اجرا قرار گيرد و نيز مقررات مربوط به كيفيت ساختمانها از لحاظ مصالح ساختماني و روش معماري در مناطق مختلف كشور و مقررات مربوط به تاسيسات و تجهيزات و وسائل ايمني در ساختمانها و به طور كلي نظاماتي كه رعايت آنها در ساختمان ضرورت دارد و همچنين انواع ساختمانهايي كه عمليات اجرايي آن مستلزم داشتن مهندس ناظر مسئول مي باشد به موجب آيين نامه اي خواهد بود كه از طرف وزارت آباداني و مسكن و وزارت كشور تهيه و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد. ماده 14 شهرداري ها مكلفند مقررات آيين نامه امور ساختماني مذكور در ماده 13 اين قانون را رعايت نمايند. ماده 15 هرگاه بر اثر عدم رعايت مقررات و اصول فني يا به كار بردن مصالح نامناسب و غير كافي و يا مسامحه و بي مبالاتي يا بي احتياطي مهندسان محاسب ، نظار فني ، پيمانكاران و معماران و به طور كلي كساني كه مسئوليت صحت انجام ساختمان به عهده آنها محول است جرمي واقع شود مسئول مربوط بر حسب مورد طبق مقررات از لحاظ كيفري مورد تعقيب قرار خواهد گرفت.